- άρθρωση
- Ανατομικός σχηματισμός με τον οποίο συνδέονται μεταξύ τους διαφορετικά οστά. Η ά. στην οποία τα διάφορα οστά συνδέονται μεταξύ τους με την παρεμβολή ινοχόνδρινου ιστού ονομάζεται συνάρθρωση. Στις συναρθρώσεις δεν υπάρχει κενό μεταξύ των οστών που μένουν ακίνητα, όπως π.χ. στο κρανίο που αποτελείται από διάφορα οστά (μετωπιαίο, βρεγματικό, ινιακό), τα οποία αρθρώνονται μεταξύ τους με παρεμβολή συνδετικού ιστού. Η ά. στην οποία τα δύο αντικείμενα οστά σχηματίζουν μια κλείδωση και έχουν έτσι τη δυνατότητα να κινούνται ονομάζεται διάρθρωση. Σε αυτό τον τύπο ά. οι επιφάνειες των οστών που βρίσκονται σε επαφή είναι λείες, καλύπτονται από μια στιβάδα χόνδρου και ενώνονται μεταξύ τους με μια ινώδη κάψα που ονομάζεται αρθρικός θύλακος. Η εσωτερική επιφάνεια του θυλάκου καλύπτεται από μια μεμβράνη, τον αρθρικό υμένα, και εκκρίνει το λεγόμενο αρθρικό υγρό, που διευκολύνει την ολίσθηση των αρθρικών επιφανειών και εξουδετερώνει τη μηχανική τριβή μεταξύ των αρθρικών επιφανειών των οστών που βρίσκονται απέναντι το ένα με το άλλο. Παράδειγμα διάρθρωσης αποτελεί η ά. του αγκώνα.
Ο αρθρικός θύλακος συμπληρώνεται από τους αρθρικούς συνδέσμους, λωρίδες συνδετικού ιστού που βρίσκονται κατά ένα μέρος έξω από τον θύλακο και κατά ένα μέρος μέσα σε αυτόν, και συμβάλλουν στη στερεότητα της ά. Σε μερικές α., όπως στο γόνατο, μεταξύ του ενός και του άλλου οστού παρεμβάλλεται ένας ινοχόνδρινος σχηματισμός που ονομάζεται μηνίσκος και συντελεί στη συναρμογή δύο αρθρικών επιφανειών που δεν εφαρμόζουν απόλυτα. Οι α. με την ενέργεια των μυών κάνουν δυνατή την κίνηση των διαφόρων τμημάτων και ολόκληρου του σώματος· ακόμα, χάρη στην αντοχή και στην ελαστικότητά τους, μπορεί το σώμα να πάρει και να διατηρήσει διάφορες στάσεις.
Οι παθολογικές εξεργασίες των α. ονομάζονται αρθρίτιδες. Όταν μια παθολογική εξεργασία ενδιαφέρει μόνο τον θύλακο, μιλάμε για θυλακίτιδα: μπορεί να εμφανιστεί ως πρωτοπαθής από τις ίδιες αιτίες που προκαλούν μια αρθρίτιδα ή να είναι δευτεροπαθής ως επακόλουθο τραύματος (τραυματική θυλακίτιδα). Μιλάμε για εξάρθρωση, όταν από συγγενή αίτια ή έπειτα από κάκωση παρατηρείται απώλεια των φυσιολογικών σχέσεων μεταξύ των αρθριτικών επιφανειών. Όλο και πιο συχνές εξαιτίας της μεγάλης διάδοσης των σπορ, είναι οι τραυματικές κακώσεις των αρθριτικών μηνίσκων του γόνατος, η ρήξη των οποίων προκαλεί εμπλοκή της ά. Το ατύχημα αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό στους ποδοσφαιριστές και τους σκιέρ. Σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται περιορισμός της πλήρους έκτασης του γονάτου· συχνά αυτή η βλάβη αποκαθίσταται με συντηρητική αγωγή, αλλά εύκολα υποτροπιάζει κι έτσι εμποδίζει την πλήρη δραστηριότητα του ατόμου. Η θεραπεία γίνεται με τη χειρουργική αφαίρεση του μηνίσκου που έχει ραγίσει.
* * *η (AM ἄρθρωσις) [αρθρώνω]σφιχτή σύνδεση, συναρμογή των μερών συνόλουνεοελλ.1. συναρμογή των οστών για σχηματισμό του σκελετού, κλείδωση2. συνένωση φθόγγων με ορισμένη σειρά για δημιουργία έναρθρου λόγου.
Dictionary of Greek. 2013.